Ga direct naar de content

Achterbanraadpleging: behoeften peilen

Bij een achterbanraadpleging vraag je je achterban, de mensen die je vertegenwoordigt, wat hun ervaringen, wensen, ideeën en behoeften zijn. Het helpt je om als organisatie te doen wat jouw achterban nodig heeft. Hoe pak je dat aan?

Deel deze pagina:

Het ophalen wat leeft onder je achterban kan op verschillende manieren. Met deze 5 tips haal je (nog) meer uit je raadpleging.

1. Formuleer je doel en onderzoeksvraag

Wat is de reden dat je je achterban wilt bevragen? Wat hoop je ermee te bereiken? En op welke vraag wil je beslist een duidelijk antwoord kunnen geven? Beantwoord deze vragen alvast voor jezelf. Wil je de uitkomsten gebruiken voor de ontwikkeling van je eigen organisatie? Of wil je ze gebruiken als input voor participatietrajecten? Of wil je ze voor beide gebruiken? Dat geeft je niet alleen focus en structuur, maar ook ‘grond onder je voeten’ om met reden privacygevoelige informatie op te halen. Het helpt je ook bij het maken van keuzes in wat je wel én niet gaat vragen.

2. Gebruik een manier die past bij je doelgroep

Er zijn vele manieren om een raadpleging uit te voeren, maar niet elke manier is voor elke doelgroep geschikt. Bepaal daarom eerst wie je wilt bereiken, en of die groep bepaalde kenmerken heeft waar je rekening mee moet houden. Let hierbij op keuzes als: wel of niet digitaal, mondeling of schriftelijk, individueel of in een groep. Je kunt natuurlijk ook kiezen voor combinaties, zeker als je te maken hebt met een gevarieerde doelgroep. Enkele veelgebruikte vormen zijn bijvoorbeeld een enquête, online dialoog, focusgroep of het oprichten van een panel (lees meer over de verschillende vormen). 

3. Zorg voor een brede raadpleging

Denk goed na over wie je nodig hebt om goede antwoorden op je vragen te krijgen. Benader je alleen de leden of donateurs, of bevraag je een bredere groep mensen? Vaak loont het om niet alleen te focussen op de eigen achterban. Wees hierbij creatief in het benaderen van mensen die je nog niet kent. Waar kom je die tegen, in een wachtkamer, via je vriendenkring, bij bepaalde zorgverleners, of misschien wel in de bibliotheek of een andere openbare ontmoetingsplek in de buurt?

4. Gebruik de uitkomsten die je hebt opgehaald

Na je raadpleging heb je veel waardevolle informatie. Blijf er scherp op dat die informatie ook echt wordt toegepast bij het maken en uitvoeren van nieuwe plannen. Zorg ook dat de behoeftes die mensen hebben aangegeven hierin daadwerkelijk een plek krijgen. Om jezelf scherp te houden, is het goed om de uitkomsten na verloop van tijd weer eens te bekijken en je af te vragen: sluiten onze activiteiten nog steeds aan op de geboden input?

5. Geef een terugkoppeling aan de deelnemers

Zij zijn waarschijnlijk net zo benieuwd naar de uitkomsten van de raadpleging als jij. Behalve het delen van de uitkomsten is het ook goed om hen te laten weten wat je ermee gaat doen. Dit vergroot niet alleen het gevoel van verbondenheid met de organisatie, de deelnemers voelen zich zo ook gehoord. Hierdoor zijn zij waarschijnlijk bereid om een volgende keer opnieuw mee te doen aan een raadpleging.

Verschillende vormen

Er zijn verschillende manieren om de wensen en behoeften van je achterban te achterhalen. Hieronder zetten we er een paar op een rij.

Enquête voor de getallen

Wie weten wil wat er bij de achterban leeft, grijpt al snel naar een enquête. Je stelt vragen met meerkeuze-antwoorden. Of je legt stellingen voor waarbij mensen kunnen aanvinken waar ze het mee eens zijn. Zo krijg je een beeld van wat jouw achterban belangrijk vindt. Op deze manier kan je eenvoudig een grote groep mensen ondervragen.  Wat je terugkrijgt, zijn harde cijfers en percentages. Dit is een vorm van kwantitatief onderzoek. Met het toevoegen van enkele open vragen, kun je mensen hun vragen laten toelichten.

PGOsupport stelt samen met Patiëntenfederatie Nederland hiervoor een enquêtetool ter beschikking. Patiëntenorganisaties kunnen hier kosteloos gebruik van maken. Veel organisaties gebruiken deze enquêtetool. Lees meer over de mogelijkheden van de enquêtetool onder Advies.

(Digitaal) panel

Veel patiëntenorganisaties hebben een digitaal panel dat ze regelmatig bevragen. Dat bevragen gaat meestal met een enquête, maar je kunt hen ook uitnodigen voor bijvoorbeeld een interview. De enquêtetool Spidox heeft ook de mogelijkheid om een panel te beheren. Het opzetten en regelmatig bevragen van een panel is een vorm van continu-onderzoek, maar biedt ook de mogelijkheid om bij actuele thema’s snel de mening en inzichten van de achterban op te halen. Die inzichten zijn van groot belang voor bijvoorbeeld een lobbytraject.

Focusgroep voor het hele verhaal

De cijfers zijn belangrijk, maar ze zeggen niet alles. Waarom heeft de achterban die mening? Wat bedoelen ze precies? Dat lees je niet af uit enquêtecijfers, hoe veelzeggend die gegevens ook zijn. De argumenten, de verhalen krijg je met andere methodes boven tafel. Kwantitatief onderzoek met een vragenlijst levert veel cijfermatige informatie op. De waaromvraag achterhaal je met kwalitatief onderzoek, bijvoorbeeld met een focusgroep.

Een focusgroep is een discussiegroep met een gespreksleider. Zo'n 8 tot 12 deelnemers gaan met elkaar in gesprek. Ze delen ervaringen of maken hun wensen voor verbetering kenbaar. Onderlinge discussie staat in de focusgroep centraal. Doordat deelnemers op elkaar reageren, ontstaan ook weer nieuwe inzichten in het onderwerp. Het is daarom een welkome aanvulling op de enquêtemethode.

Bij een focusgroep is de rol van de gespreksleider cruciaal. De gespreksleider houdt het overzicht en zorgt dat alle onderwerpen aan bod komen. Een vooraf opgestelde gesprekshandleiding helpt hierbij. Ook is het belangrijk als de gespreksleider iets weet van groepsprocessen. Hoe stel je de juiste vragen? Hoe rem je mensen met het hoogste woord en stimuleer je de minder makkelijke praters?

Achterbanraadpleging tijdens ledendag

Tijdens een ledendag kun je goed de wensen en behoeften van je leden peilen. Volg deze 8 stappen voor een achterbanraadpleging tijdens je ledendag

Cursussen en advies

PGOsupport biedt cursussen en ondersteuning aan:

Praktijkvoorbeelden

Blogs

Meer weten?

Neem contact op met
Caroline Donner

Caroline Donner

adviseur achterbanraadpleging

Meer lezen