Ga direct naar de content

Tips voor digitale toegankelijkheid

Als je je website toegankelijk wilt maken voor iemand die slechtziend, blind, slechthorend of doof is, waar moet je dan op letten? Begin met deze 8 punten. En als je eenmaal bezig bent, komt de rest vanzelf. Praktische tips voor webredacteuren en communicatiemedewerkers.

Deel deze pagina:

1. Let op voldoende kleurcontrast

Let op voldoende kleurcontrast, zodat ook mensen die minder goed kunnen zien, teksten goed kunnen lezen. Er zijn heldere richtlijnen voor het kleurcontrast tussen letter en achtergrond. Het handigste is om hier rekening mee te houden als je een nieuwe website gaat ontwerpen. En nog beter: houd hier rekening mee bij het makten van een huisstijl. Kies dan voor kleurcombinaties die voldoende contrast hebben. Een voorbeeld: een lichtgrijze letter op witte achtergrond is moeilijk leesbaar.

Het contrast tussen tekst en achtergrond kun je meten. Voor gewone tekst moet het minimaal 4,5 zijn. In je Chrome browser kun je eenvoudig het contrast van je website controleren (rechtermuisknop > inspecteren, kies ‘element inspecteren’ (eerste pijltje in het menu dat openklapt). Bij voldoende contrast zie je een groen vinkje. Een andere veel gebruikte tool is WCAG Contrast Checker voor Chrome. 

2. Maak een juiste koppenstructuur

Het is belangrijk dat de titels op een website goed gecodeerd zijn (in HTML). Daarmee zijn deze koppen ook als koppen herkenbaar voor mensen die een screenreader gebruiken. Een goede hiërarchie van koppen is belangrijk. In webredacteuren taal: zorg dat er een goede volgorde is van h1, h2 en h3 koppen op een pagina, en maximaal één h-1 kop op een pagina. Ook op de homepage en landingspagina’s. 

3. Maak navigeren met het toetsenbord (tabtoets) mogelijk

Voor mensen die blind zijn, is het belangrijk dat de website met het toetsenbord en een screenreader te bedienen is. Want realiseer je dat mensen die blind zijn, geen muis kunnen gebruiken (omdat ze de cursor niet zien). Ze klikken dus met het toetsenbord door de website. De teksten worden dan voorgelezen of via braille afgelezen. Je kunt zelf eenvoudig testen of je met het toetsenbord (met de tabtoets) overal op de website kunt komen. Er hoort dan ook een goede markering te zijn van de cursor. Let er vooral op dat de hele navigatie (menu’s) met het toetsenbord toegankelijk is, en ook alle knoppen op de homepage. Anders missen mensen grote delen van je informatie! 

4. Belangrijke handelingen op de website

Wat zijn belangrijke doelen op jouw website? Is dat het aanmelden voor de nieuwsbrief of iets bestellen in een webshop? Check dan of deze aanmeldformulieren ook met een toetsenbord te bedienen zijn. Het is ook altijd goed om bij formulieren een alternatieve route aan te bieden, dus bijvoorbeeld een mailadres of telefoonnummer waar mensen op een andere manier geholpen kunnen worden, mochten ze vastlopen. 

5. Let op afbeeldingen, tabellen en infographics

Infographics kunnen informatie met plaatjes aantrekkelijker en toegankelijker maken. Alleen kunnen mensen die blind zijn informatie die in een afbeelding ‘verstopt’ zit juist weer niet zien. Als er geen extra informatie is toegevoegd, ziet een screenreader enkel dat er ergens een plaatje (bestandje) staat. Om een infographic ook voor blinden toegankelijk te maken, kun je het beste de informatie uitschrijven in tekst, en een link naar deze tekst boven de infographic plaatsen. 

Let ook op foto’s en afbeeldingen op de website. Vaak zijn foto’s enkel ‘decoratief’ gebruikt, ofwel ze voegen geen essentiële informatie toe (‘je mist niks als je het weglaat’). Laat dan als webredacteur de alt-tekst leeg. Dan leest de screenreader hier ook geen tekst voor en worden mensen die blind zijn  er niet door gehinderd. Als er wel informatie in de afbeelding staat, plaats die informatie dan in de alt-tekst.

6. Ondertitel video’s 

Een video zonder ondertiteling is niet bruikbaar voor dove of slechthorende mensen. Maar vergeet niet: ondertiteling is handig voor iedereen. Bijvoorbeeld als je in een stiltecoupé of in een rumoerige omgeving een filmpje wilt bekijken en geen geluid wilt aanzetten. 

Het is handig om in deze ondertiteling ook mee te nemen welke spreker aan het woord is. Bij video’s staat dat vaak in beeld, maar blinde mensen zien dat juist weer niet. Als het meegenomen wordt in de ondertiteling, hoef je geen aparte audiodescriptie te maken (scheelt veel werk). Mocht er andere belangrijke informatie in beeld komen, neem die dan ook op in de ondertiteling.

Tot slot: maak bij iedere video die je op je website of social-kanalen plaatst ook een korte samenvatting in tekst.

Meer praktische tips staan in het gratis E-book toegankelijke online video en audio op website van The Internet Academy 

7. Maak toegankelijke PDF’s 

Op basis van een Word-document kun je een goed toegankelijke PDF maken, maar dat kost wel extra werk. Makkelijker is om geen pdf’s op de site te plaatsen maar alle informatie op de webpagina te plaatsen. Als je veel PDF’s publiceert loont het om via Firm Ground speciale software aan te schaffen (axesWord of axesPDF) waarmee je eenvoudig via Word een toegankelijke PDF kunt maken. Hiermee voldoe je aan de internationale toegankelijkheidsstandaard WCAG, niveau AA.
Gratis E-book toegankelijke pdf's maken met Microsoft Word van The Internetacademy.

8. Test je site met iemand die blind is 

Er zijn verschillende tools waarmee je je website - automatisch – kunt laten testen op toegankelijkheid. Helaas heb je hier niet zo veel aan. Een automatische toetstool kan van slechts 20% van alle toegankelijkheidsregels bepalen of deze goed is geïmplementeerd, stelt toegankelijkheidsexpert Jules Ernst (bureau 200 OK). Veel beter is het om eens mee te kijken met iemand die blind is. Hoe ‘bekijkt’ zo iemand de site? Welke obstakels zijn er? Mijn ervaring is dat als je dat een keer gedaan hebt, je meteen gemotiveerd bent om flink aan de slag te gaan! 

Een gratis tool om je website te testen op toegankelijkheid is: www.ismijnsitetoegankelijk.nl

Meer praktische informatie 

Online modules

Handreiking toegankelijke digitale zorg

Wat zegt de wet over digitale toegankelijkheid? Welke richtlijnen zijn er? Hoe ga je ermee aan de slag? Hoe organiseer je samenwerking met patiënten(organisaties)?Samen met de Oogvereniging, Ieder(in), MIND en Patiëntenfederatie Nederland maakte PGOsupport een handreiking voor toegankelijke digitale zorg. Dit is breder dan alleen websites. De handreiking geeft praktische informatie, aanbevelingen, tips en voorbeelden uit de praktijk om digitale toegankelijkheid op te pakken.

Meer weten?

Neem contact op met
Anne van Voorthuizen

Anne van Voorthuizen

online communicatieadviseur

Cursus