Burgerplatform Drachten: burgers en overheid slaan handen ineen
11 augustus 2020Drachten doet ‘t: samen met burgers, zorgprofessionals en zorgbestuurders de zorgverlening anders organiseren. Doel is dat burgers meer regie krijgen over hun gezondheid. PGOsupport experimenteerde met deze innovatieve vorm van lokale participatie.
Deel deze pagina:
Eigen regie, je hoort het veel binnen en buiten zorgkringen. Het betekent dat burgers en patiënten meer grip krijgen op hun gezondheid en welzijn. De overheid en instanties nemen initiatieven om verantwoordelijkheden en bevoegdheden voor gezondheid en welzijn dichter bij burgers te organiseren. Vreemd genoeg zitten burgers zelf hier nooit bij aan tafel. In Drachten gaan we dat veranderen.
Nog een horde te nemen
Gezondheid gaat niet alleen over de fysieke en mentale gesteldheid. Het betreft ook perspectief hebben in het leven, mee kunnen doen aan de samenleving, het dagelijks functioneren. Het gaat om kwaliteit van leven.
De organisatie van het zorgsysteem staat zelf regie voeren in de weg.
“Al zouden burgers en patiënten zelf de regie kunnen voeren, dan lukt dat moeilijk door de wijze waarop we het zorgsysteem hebben georganiseerd”, zegt Frank Verschuur, innovatie-adviseur van PGOsupport.
Versnippering
“Het systeem is zo complex en bureaucratisch geworden dat burgers niet meer weten waar ze voor welke zorg en ondersteuning terechtkunnen. Met talrijke loketten, veel verschillende instanties die niet optimaal met elkaar communiceren en lange wachttijden, krijgen mensen vaak niet op tijd de zorg en ondersteuning die ze nodig hebben.”
“Er is een flinke versnippering in zorg en welzijn. De behoefte van de burger raakt daarbij steeds meer uit beeld. De zorg wordt gedomineerd door aanbieders. Hun aanbod draagt niet altijd bij aan betere gezondheid.
Daardoor worden mensen met forse gezondheidsklachten die dringend ondersteuning nodig hebben vaak niet bereikt. Terwijl aan de andere kant mensen met relatief onschuldige klachten wel zorg krijgen, waardoor zij het idee krijgen dat voor elke makke hulp van buiten nodig is. Het maakt deze groep eerder afhankelijk in plaats van weerbaar. Bovendien leidt dit alles tot hoge maatschappelijke kosten.”
Schrijnende voorbeelden
Iedereen heeft wel een familielid of bekende die verstrikt raakte in het zorgsysteem. Zoals die moeder en haar volwassen zoon met psychische problemen. Moeder woont in Drachten, de zoon in het zuiden van het land. Door zijn psychische problemen wordt de zoon ontslagen. Het gaat helemaal niet goed met hem. Hij besluit weer bij zijn moeder in Drachten te gaan wonen. Hij heeft dringend hulp nodig. Die durft moeder niet te vragen, want ze is bang dat haar zoon zijn uitkering kwijtraakt zodra bekend wordt dat hij weer bij haar woont. Uiteindelijk zoeken ze toch hulp en lijkt dagbesteding een goede ondersteuning. Maar daarvoor is een ‘indicatie’ nodig.
“En dan begint het”, vervolgt Frank. “Alle vraaggesprekken die al eerder gehouden zijn, worden opnieuw gedaan om die indicatie vast te stellen. Terwijl andere instanties die informatie al hebben. Zo’n indicatie duurt minimaal 10 tot 12 weken, omdat alles opnieuw wordt gedaan en de aanvraag tussen verschillende loketten heen en weer moet. Ondertussen glijdt de zoon verder af en wordt de hulpvraag alleen maar groter. Tot op vandaag is die indicatie er nog niet.
Mensen kunnen met een beetje hulp veel zelf oplossen. Dat maken we onmogelijk door star aan het systeem vast te houden.
Kortom, we zijn niet bezig met het oplossen van een probleem - met het uitgangspunt dat mensen dat zelf kunnen oplossen met een beetje hulp van anderen- maar houden liever star vast aan het door onszelf opgeworpen systeem.”
Doordringen van urgentie
“Om bestuurders, zorgverzekeraars en overheid te doordringen van de urgentie, publiceren we dit soort ervaringsverhalen op de website.”
Wie zijn we? En over welke website gaat het?
Op initiatief van PGOsupport, kennis- en adviespartner voor partijen die zich inzetten voor kwaliteit van zorg en kwaliteit van leven, bracht adviseur en projectleider Frank Verschuur burgers, vooruitstrevende zorgprofessionals en bestuurders samen. Dat leidde tot Burgerplatform Drachten.
Waarom in Drachten? “Ik woon in Drachten en je moet ergens beginnen”, zegt Frank.
Op eigen wieken in Drachten
Via een bevriende huisarts en 3 grote patiëntenorganisaties (het Longfonds, Harteraad en Diabetesvereniging Nederland) en lokale netwerken zocht Frank contact met patiënten en burgers om te kijken hoe het in Drachten anders kan. Zij hebben zich verenigd in het burgerplatform.
“Natuurlijk zijn we begonnen met praten om iedereen te betrekken en enthousiasmeren. Maar we willen vooral ook doen en laten zien dat het anders kan! We beginnen in wijk De Wiken. Dit is een wijk waar de gezondheid achterloopt bij de rest van de gemeente. Daar kunnen we dus echt iets bereiken als ‘Burgerplatform Drachten op eigen wieken’: www.drachtenopeigenwieken.nl.”
Verbinding maken
Naar eigen zeggen hebben de zorgprofessionals weinig binding met de bewoners in deze wijk en kennen ze hun behoeften onvoldoende. De wijk is heel divers wat betreft sociaal culturele achtergrond, met jongeren, veel alleenstaande ouders met en zonder kinderen; men kent elkaar niet of nauwelijks.
De eerste stap van het burgerplatform is het in beeld brengen van wat wijkbewoners bezighoudt, waar liggen mensen van wakker, wat zijn hun ‘dromen’ en waarom komen die niet uit?
Wikensafari
“Daarvoor hadden we de Wikensafari bedacht. Hiermee wilden we aansluiting zoeken met de wijkbewoners. Door samen te wandelen door de wijk, elkaar zo spelenderwijs te ontmoeten en inzicht te krijgen in wat er in de wijk georganiseerd wordt op het brede terrein van gezondheid: sporten, voeding, gezelligheid, muziek maken, samenzijn, spiritualiteit en meer.
Tijdens de wandeling wilden we de behoeften in de wijk vernemen. Wat vinden mensen zelf dat nodig is om hun gezondheid te verbeteren? Dat werkt volgens ons beter dan een paar praatjes in een wijkgebouw.
Door de coronacrisis moesten we dit op het laatste moment annuleren en zijn we helemaal overgeschakeld op online activiteiten.”
“Natuurlijk is deze coronaperiode een beperking. Zeker voor de mensen in deze wijk. Een belangrijk deel van hen is laaggeletterd en online lastig te benaderen. Toch lukt het ons om mensen te interviewen via WhatsApp, telefoon of gesprekken op 1,5 meter. We krijgen een goed beeld van wat er speelt in Drachten en publiceren deze ervaringsverhalen op de website.”
De volgende stap
Het platform met burgers, zorgprofessionals en bestuurders is opgericht, de urgentie van de verandering wordt nu met ervaringsverhalen aangetoond en de verbindingen in de wijk worden gemaakt. Dat is nog maar stap 1.
“De volgende stap is om met wijkbewoners en professionals te bedenken wat nodig is om gezondheid en welzijn in de wijk te verbeteren. En om dat ook samen te organiseren, te laten zien dat het werkt. Aan het enthousiasme bij de vrijwilligers en deelnemers zal het niet liggen. Ik heb er alle vertrouwen in dat het ons gaat lukken en we een mooi voorbeeld voor andere wijken in het land zullen zijn.”
Kijk voor meer informatie op www.drachtenopeigenwieken.nl.
Meer weten over lokale participatie?
Wil je meer weten over ons huidige aanbod voor lokale en regionale ontwikkelingen? Neem contact op met Joop Beelen, adviseur regionale participatie.
