Haal ervaringsdeskundigheid in je zorgteam

1 september 2023

Sinds bijna een jaar ben ik adviseur bij PGOsupport. Wat ik vooral leuk vind aan dit werk is dat ik zoveel van mijn eerdere ervaringen kan inzetten tijdens trainingen en adviestrajecten. Vanuit mijn ervaring als patiëntvertegenwoordiger, ervaringsdeskundige ggz en ook zorgprofessional (diëtist) kan ik vanuit verschillende perspectieven meedenken. Steeds weer realiseer ik me dat zoveel om communicatie draait, en het verplaatsen in de ander.

Deel deze pagina:

Stage bij ggz

Er is al jaren veel te doen rondom ervaringsdeskundigheid. Soms positief en soms zijn er ingewikkelde discussies. Zelf heb ik goede ervaringen met hoe ervaringsdeskundigheid een positieve rol kan spelen in een zorgteam. Als diëtiste in opleiding ging ik in 2018 stage lopen bij GGz Centraal. Naast mijn kennis over voeding bracht ik ook een andere ervaring mee. Ik ben namelijk jaren in behandeling geweest in de gespecialiseerde ggz.

Volg de cursus bij PGOsupport Aan de slag als patiënten- / cliëntenvertegenwoordiger, start weer 31 okt., meld je aan!

Tijdens mijn stage bij GGz Centraal was ik hier open over en dat werd gewaardeerd door de collega’s uit het behandelteam. Regelmatig, en steeds vaker, werd mijn advies gevraagd. Zo kreeg ik tijdens teamvergaderingen bijvoorbeeld vaak de vraag “Marloes hoe denk jij hierover als ervaringsdeskundige?”. Ik begon dan standaard met de zin: “Nou, als ik patiënt was geweest dan…”.

Verschillende perspectieven

Vooral in complexe behandelingen wordt vaak heel hard gewerkt door behandelaren, maar dat gebeurt voor het grootste gedeelte achter de schermen. Als patiënt zie je dat niet. Andersom is een patiënt ook heel druk met de behandeling op zijn/haar eigen manier, wat voor een behandelaar vaak niet zichtbaar wordt. De inzet van ervaringsdeskundigheid kan helpen om die verschillende perspectieven bij elkaar te brengen. In de praktijk bleek dat hier behoefte aan was.

De inzet van ervaringsdeskundigheid kan helpen om verschillende perspectieven bij elkaar te brengen.

Structurele plek

Vanuit die behoefte deden we met GGz Centraal een aanvraag bij ZonMw voor een subsidieproject om ervaringsdeskundigheid een structurele plek te geven binnen de organisatie. De aanvraag werd gehonoreerd, en ik mocht de functie gaan vervullen, in nauwe samenwerking met een collega uit het team. Tijdens het subsidieproject konden we doorgaan met waar ik tijdens mijn stage eigenlijk al aan was begonnen.

Geen perfecte wezens

Ik ging aan de slag als ervaringsdeskundige in het behandelteam eetstoornissen en dat vond ik doodeng! Vanuit mijn patiëntenperspectief waren behandelaren namelijk een soort van perfecte wezens. Ik overdrijf misschien een beetje, maar dit is wel hoe ik het gevoel zou beschrijven. De behandelaar weet immers hoe het moet en geeft advies, de patiënt moet het (nog) leren. Ik dacht dat behandelaren op mij neerkeken en daar ging ik mij ook naar gedragen. Door gelijkwaardig samen te werken veranderde mijn beeld en bleken behandelaren ook maar gewoon mensen te zijn.

De behandelaar kan beter aansluiten bij het patiëntenperspectief en de leefwereld van de patiënt

Grapjes

Het werd een heel mooi en waardevol project. Hoe meer we samenwerkten en van elkaar leerden, hoe waardevoller het werd. Ik leerde dat ik niet de enige was die deze samenwerking spannend vond. Mijn collega’s hadden net zo goed onzekerheden. Ik weet nog heel goed dat een collega bij mij kwam checken of ze mij gekwetst had. Ze wilde hier graag excuses voor maken. Ik was verbaasd want ik wist niet goed waar dit over ging. De collega legde uit dat ze sinds ik werkzaam was in het team geen grapjes meer durfde te maken. Ze was bang dat ze mij hiermee zou kwetsen. Dat was een eye-opener voor mij. Mijn komst in het team was niet alleen voor mij hard werken geweest, ook mijn collega’s hadden hard hun best gedaan om het goed te doen. Ik was helemaal niet gekwetst door het grapje van mijn collega. Ik had de luchtigheid juist als prettig ervaren. Als we dit niet hadden uitgesproken waren we daar nooit achter gekomen.

Meerwaarde

Het subsidieproject kreeg zelfs een vervolg. Na het project werd ik aangenomen als ervaringsdeskundige. Ook nu ik niet meer bij GGz Centraal werk, is het inbrengen van ervaringsdeskundigheid nog steeds een vaste functie binnen het behandelteam. Ik vind dit een mooi voorbeeld van de meerwaarde van ervaringsdeskundigheid. Door het perspectief van de ander binnen te halen in je team kun je als behandelaar beter aansluiten bij het patiëntenperspectief en de leefwereld van de patiënt. Het verbetert de zorgverlening echt!

Tijdens de cursus probeer ik de lessen die ik geleerd heb, mee te geven aan ervaringsdeskundigen

Cursus: aan de slag

Tijdens de cursus die ik nu geef bij PGOsupport Aan de slag als patiënten- / cliëntenvertegenwoordiger (start weer 31 okt., meld je aan!) probeer ik de lessen die ik geleerd heb mee te geven aan (beginnende) ervaringsdeskundigen. Goede communicatie is steeds weer cruciaal. Ik probeer deelnemers te leren dat het altijd belangrijk is om te blijven uitspreken wat je denkt/voelt, op een constructieve manier. Ook bespreken we hoe je omgaat met je eigen gevoelens op het moment dat je het idee krijgt dat je niet gehoord of serieus genomen wordt. Of hoe je nieuwsgierig naar de ander blijft, ook als het samenwerken even lastig gaat. Hoe beter je in die dingen wordt, hoe groter de kans dat je zeer positief verrast wordt door de ander.