Gemeenteraadsverkiezingen #2: Kill your darlings!

11 februari 2022

De gemeenteraadsverkiezingen op 16 maart bieden volop kansen om de belangen van jouw achterban onder de aandacht te brengen bij de gemeentepolitiek. Maar hoe krijg je dat voor elkaar? Marieke van Noort, adviseur bij PGOsupport, zit zelf nu bijna 8 jaar in de gemeenteraad van Woerden. Ze maakt de verkiezingen dus ook van de andere kant mee. Wat kunnen we daarvan leren? Deel 2 van een blogserie.

Blog van Marieke van Noort.

Deel deze pagina:

Hoe zorg je ervoor dat het leven voor mensen uit jouw achterban de komende 4 jaar echt verbetert? Dat is niet eenvoudig. In mijn eerste blog schreef ik dat het in aanloop naar de verkiezingen de kunst is om je boodschap te beperken. Maar hoe kies je dan het goede onderwerp? Volg deze 5 stappen om te schrappen in je wensenlijst. Kill your darlings!

Stap 1: Check: gaat de gemeente er wel over?

Je wilt het natuurlijk wel hebben over onderwerpen waar de gemeentepolitiek ook echt over gaat. De gemeente gaat over veel onderwerpen die invloed hebben op het leven met een zieke of beperking: denk aan de ondersteuning uit de Wmo, de Jeugdwet en de Participatiewet. Maar ook onderwerpen als beschermd wonen, armoede, eenzaamheid en niet te vergeten de toegankelijkheid van de openbare ruimte en gebouwen.

Veel dingen die de gemeente doet, is uitvoering van wetten die in Den Haag gemaakt worden. Per wet varieert de ruimte die de gemeente voor beleid heeft. De Participatiewet geeft bijvoorbeeld weinig ruimte, maar de Wmo weer veel. En de jeugdzorg wordt meestal samen met andere gemeenten georganiseerd. Dan is de invloed van jouw gemeenteraad ook weer minder.

Zorg dat je het hebt over onderwerpen waar de gemeentepolitiek ook echt over gaat.

Over sommige onderwerpen gaat de gemeente helemaal niet, ook al zijn ze wel belangrijk op lokaal niveau: bijvoorbeeld alle medische zorg en de inhoud van het onderwijs (over schoolgebouwen en de leerplicht gaat de gemeente weer wel). Wil je hierover sparren, waar de gemeente wel of niet over gaat? Neem dan gerust contact met me op. Lees meer: wat is lokale participatie?

Stap 2: Voor wie is het nog meer belangrijk?

Als je weet dat de gemeente over je onderwerp gaat, kan je kijken of je bondgenoten hebt. Want: hoe groter de groep mensen die baat heeft bij jouw onderwerp, hoe makkelijker je resultaat kan halen.

Rolstoeltoegankelijkheid is bijvoorbeeld ook heel handig voor jonge ouders met kinderwagens, of bevoorradingskarren van winkels. Als je hier toch mee bezig bent… het is voor je invloed straks goed om één cijfer paraat te hebben! Bijvoorbeeld: er zijn ongeveer 12.000 inwoners in onze gemeente die de brieven en website van de gemeente niet zelfstandig kunnen begrijpen.

Zoek bondgenoten. Hoe groter de groep mensen die baat heeft bij jouw onderwerp, hoe makkelijker je resultaat kan halen.

Stap 3: Wat kost het?

Elke gemeente heeft gebrek aan geld. Dus iets wat duur is, is moeilijker te bereiken dan iets wat bijna geen geld kost. Denk er daarbij aan dat het nog moeilijker is als het elk jaar opnieuw geld kost. Het vragen van éénmalig 1 miljoen euro weegt in de begroting ongeveer even zwaar als ieder jaar weer € 50.000,-.

Daarnaast is het goed om te kijken of de verandering ook geld oplevert. Dat kan soms heel concreet zijn, maar is vaak wat vager. Als je bijvoorbeeld geld vraagt voor lotgenotencontact, kan je gerust stellen dat dit helpt om eigen kracht en eigen regie in te zetten. Dat is best concreet. Maar indirect kan het ook leiden tot minder vraag naar duurdere zorg. De maatschappelijke meerwaarde van lotgenotencontact blijkt uit een onderzoek van PGOsupport.

Zorg dat je je verdiept in het beleid en de politiek. Heeft de gemeente al beleid over jouw onderwerp?

Stap 4: Wat is het beleid nu?

Als je onderwerp de toets van de eerste 3 stappen heeft doorstaan, is het tijd om je meer te gaan verdiepen in het beleid en de politiek. Allereerst kan je opzoeken of de gemeente jouw onderwerp al in beleid heeft staan, en wat je daarover kan vinden. Dat kunnen stapels papierwerk zijn. Het is de kunst om dan niet alles te gaan lezen. Vaak is het handiger om de laatste vergadering van de gemeente over dit beleid terug te kijken op de website van de gemeenteraad. Je krijgt dan meteen een beeld van wat de politieke partijen van dit onderwerp vinden, en bij wie je het beste kunt aankloppen.

Stap 5: Is het politiek haalbaar?

Nu ben je bijna klaar om te kiezen. Eerst nog inschatten welke verandering ook politiek haalbaar lijkt. Je wilt geen onderwerp kiezen dat niemand ziet zitten. Je kan daarvoor verkiezingsprogramma’s doornemen of praten met politici, maar misschien zegt je eigen politieke gevoel ook al genoeg.

Klaar om te kiezen? Ga dan na of de politiek jouw onderwerp wel ziet zitten.

Als je al deze stappen doorlopen hebt, moet het lukken om de belangrijkste 1 of hooguit 2 onderwerpen te kiezen om naar voren te brengen in de aanloop naar de verkiezingen. Ook in de periode van coalitie-onderhandelingen liggen er nog volop kansen. Op welke manieren je de boer op kan met je wensen, lees je in mijn volgende blog. Niks missen? Abonneer je op de nieuwsbrief.