3 tips voor gemeenten: naar betere participatie

14 april 2022

Wil je als medewerker van een gemeente de participatie van burgers bevorderen? En vooral beter de stem horen van mensen met een chronische ziekte, beperking of psychische kwetsbaarheid? Marieke van Noort, adviseur lokale participatie bij PGOsupport, geeft 3 tips.

Deel deze pagina:

Misschien ben je wel bezig met het opstellen van een lokale inclusie-agenda. Of werk je aan meer participatie van mensen met een beperking bij het opstellen van het beleid in het sociaal domein. Je gemeente heeft natuurlijk ook een adviesraad sociaal domein, en gelukkig denken daar kundige mensen mee met het beleid. En toch mist er in veel gemeenten input van mensen met eigen ervaringen. Of je hoort van deze mensen dat zij vinden dat er weinig met hun input wordt gedaan, en je vraagt je af hoe je dat kunt verbeteren. Of je wilt dat bij burgerparticipatie de representatie van mensen met een chronische ziekte of beperking verbetert.

Tip 1: Maak een goede match tussen onderwerp en het niveau van participatie

Gemeenten zijn steeds actiever in het verkleinen van de afstand tussen overheid en inwoner door burgerparticipatie. Vaak gaat het bij burgerparticipatie om het inbrengen van eigen ervaringen. Er zijn onderwerpen (en momenten in het proces) waar dit uitstekend bij past: je haalt de directe ervaringen van inwoners op. Bijvoorbeeld als je aan het inventariseren bent hoe mensen in hun wijk of dorp hun eigen eenzaamheid ervaren, hoe ze ermee omgaan en wat ze zelf als mogelijke uitweg uit eenzaamheid zien.

Denk vooraf goed na over welke participatie je op welk moment nodig hebt. De ene participatie is de andere niet!

Maar op andere momenten en bij andere onderwerpen heb je er meer aan als inwoners hun eigen ervaring kunnen overstijgen, en ook namens mensen met een andere beperking en andere levensomstandigheden kunnen spreken. Dan hebben we het over ervaringsdeskundigheid. Als je bijvoorbeeld bezig bent om de inclusie-agenda vorm te geven, is het goed om ervaringsdeskundigen te betrekken die gezamenlijk een brede blik hebben op knelpunten in de samenleving die voor álle inwoners met beperkingen gelden. Denk dus vooraf goed na over welke participatie je op welk moment nodig hebt. De ene participatie is de andere niet!

Tip 2: Kijk waar mensen met een beperking hun krachten bundelen

Als gemeente is de Adviesraad Sociaal Domein natuurlijk een heel belangrijk adviesorgaan. Deze adviesraad adviseert vanuit het perspectief van inwoners over alle (beleids)ontwikkelingen in het sociaal domein. Maar het sociaal domein is niet het enige beleidsveld waar mensen met beperkingen mee te maken hebben. Toegankelijkheid bijvoorbeeld is ook belangrijk bij de openbare ruimte, het openbaar vervoer, de informatievoorziening van de gemeente, de lokale arbeidsmarkt, het onderwijs, cultuur, sport en veiligheid.

Er zijn veel verschillende verbanden in gemeenten waar mensen met een beperking hun krachten bundelen. Zij willen graag meedenken over hoe de gemeente het beleid voor alle levensgebieden meer inclusief kan maken. Op de pagina Welke participatie vind je in de gemeente vind je alle veelvoorkomende verbanden. Breng in kaart hoe het speelveld in jouw gemeente eruit ziet, wie welke rol heeft en hoe je kan samenwerken.

Tip 3 Maak gebruik van de kennis in de brede patiëntenbeweging

De lokale overheid, ofwel gemeente, is niet de enige die bezig is om het perspectief van mensen met een beperking te betrekken bij ontwikkelingen in zorg en welzijn. Ook de medische wereld is er druk mee - met zijn eigen krachten en uitdagingen. De medische wereld gebruikt wel een heel andere taal dan de gemeente, dus wees je daarvan bewust. Landelijk zijn er ruim 200 patiëntenorganisaties, meestal aandoeningsspecifiek georganiseerd. Binnen deze organisaties is vaak een hoog niveau aan kennis nodig om mee te kunnen werken aan bijvoorbeeld medisch wetenschappelijk onderzoek of het ontwikkelen van richtlijnen. In de medische zorg is veel kennis over participatie die ook in de gemeente goed te gebruiken is. Kijk bijvoorbeeld eens naar de participatiematrix als middel om goede afspraken te maken met ervaringsdeskundigen in elke fase van een project. Op de website Participatiekompas.nl staat alle kennis over participatie van patiënten en gehandicapten gebundeld.

Wat biedt PGOsupport?

Onze adviseurs lokale en regionale participatie kennen de lokale overheid, regionale ontwikkelingen en de patiënten- en gehandicaptenbeweging goed. Zij kunnen jouw gemeente adviseren over de vragen waar je tegenaan loopt als het over participatie van mensen met een beperking in beleidsontwikkeling gaat.

Daarnaast heel concreet: we trainen mensen met een beperking of handicap hoe zij constructief en kritisch mee kunnen denken met de gemeente en samenwerkingspartners. We kunnen samen de cursus ‘effectieve lokale beïnvloeding’ op maat maken voor bijvoorbeeld de werkgroep of adviesraad in jouw gemeente. Lees meer: advies en ondersteuning bij lokale en regionale participatie