Meer weten?
Neem contact op met
Marloes Biegel
adviseur vrijwilligersmanagement
Oogvereniging: investeren in vrijwilligers verdien je terug!
7 september 2023Hoe zorg je dat vrijwilligers zich graag (blijven) inzetten? Daniëlle Straub – vrijwilligerscoördinator bij de Oogvereniging – investeert vooral aandacht in ‘haar’ pool ervaringsdeskundigen. ‘Iedereen wil toch gezien, gehoord en gewaardeerd worden?!’
Deel deze pagina:
Het eerste wat ze deed in haar nieuwe functie was de telefoon pakken. In 2022 zat vrijwilligerscoördinator Daniëlle Straub wekenlang te bellen om kennis te maken met alle ervaringsdeskundigen die zich sinds 2020 hadden opgegeven voor een nieuwe landelijke pool, die was opgezet voor het consortium Kennis over Zien.
"Veel ervaringsdeskundigen waren mede door corona nog niet ingezet", vertelt ze terugblikkend. "Daardoor waren sommigen inmiddels hun motivatie verloren of ander vrijwilligerswerk gaan doen."
Kennis over Zien
Dit landelijk project richt zich op intensiveren van de samenwerking tussen alle grote spelers die zich inzetten voor mensen met een visuele beperking: Bartiméus, Koninklijke Visio, Robert Coppes Stichting, Macula Vereniging en Oogvereniging. Het project richt zich onder meer op gezamenlijk ontwikkelen van nieuwe kennis, met de inbreng van ervaringsdeskundigheid. De Oogvereniging zette hiervoor een pool van ervaringsdeskundigen op, die inmiddels bestaat uit 68 door PGOsupport getrainde vrijwilligers. Ook onderzoekers konden een training volgen bij PGOsupport. Daar was veel belangstelling voor.
Daniëlle legde de vrijwilligers enkele voor de hand liggende vragen voor. Hoe gaat het met je? Ben je al eens ingezet als ervaringsdeskundige? En hoe gaat de samenwerking met de onderzoekers? Bovendien maakte ze tijdens deze belronde een inschatting van ieders niveau, ervaring en kennis om te zien of de vrijwilligers in deze pool inderdaad goed op hun plek zaten. "We verwachten namelijk van ervaringsdeskundigen dat zij echt namens de achterban kunnen spreken en niet alleen hun eigen ervaring inbrengen."
- Bekijk onze verschillende cursussen over organisatie & vrijwilligers, zoals begeleiden van vrijwilligers, online module vrijwilligersbeleid en het organiseren van een vrijwilligersdag.
Verschillende vrijwilligersvergoedingen
Om de doorstart te markeren, kregen alle vrijwilligers met terugwerkende kracht hun uren vergoed van de afgelopen 2 jaar. Ook kregen ze een presentje als blijk van waardering. "Belangrijk", benadrukt Daniëlle. "Van vrijwel al onze vrijwilligers hoor ik dat ze graag een steentje willen bijdragen, zodat mensen met een visuele beperking kunnen deelnemen aan de maatschappij. Niemand doet dit werk dus enkel voor de vrijwilligersvergoeding. Toch hebben we het afgelopen jaar die vergoeding herzien."
Van al onze vrijwilligers hoor ik dat ze graag een steentje willen bijdragen.
De Oogvereniging werkt nu met 3 functieprofielen om de vrijwilligers passend te belonen. Voor vrijwilligers die incidenteel meedenken in bijvoorbeeld een focusgroep geldt de standaard vrijwilligersvergoeding van 5 euro per uur. Getrainde ervaringsdeskundigen die structureel advies geven in een projectteam, krijgen 45 euro per uur. En dan is er nog een toptarief voor ‘senior-vrijwilligers’ die als strategisch partner bijvoorbeeld meedenken over meerjarenplannen: 75 euro.
- Lees meer over de vrijwilligersvergoeding bij Regelzaken.
Meedenken over onderzoek
Mirjam Zoomer is zo’n senior-vrijwilliger – ook al zou zij zichzelf nooit zo noemen. Ze is haar leven lang al slechtziend. Die ervaring zet ze graag in door vanuit de Oogvereniging bij te dragen aan onderzoek en kennisontwikkeling. Bij elk onderzoek, aanvraag of project dat Mirjam interessant of uitdagend leek, stak ze haar vinger op. En van het ene onderzoek kwam het andere, waardoor ze inmiddels een zekere naam heeft opgebouwd bij onderzoekers.
"Op deze manier zet ik me graag in voor de maatschappij" vertelt ze. "Daarbij zie ik mijn WIA-uitkering als salaris van de minister om deze inzet mogelijk te maken. En bovendien kan ik me zo blijven ontwikkelen en nieuwe dingen leren."
Ik zet me graag op deze manier in voor de maatschappij en kan me zo bovendien blijven ontwikkelen.
Een groot voordeel van het meedenken over onderzoek vindt Mirjam dat ze al in een vroeg stadium inhoudelijk kan meedenken. "In die fase is het even druk. Maar daarna kan het ook weer maanden rustig zijn, wanneer de onderzoeker aan de slag is."
Betrokkenheid vergroten
Na haar eerste belronde begon Daniëlle met een maandelijkse nieuwsbrief. Zo houdt ze de vrijwilligers op de hoogte van wat er speelt binnen Kennis over Zien, welke onderzoeken er lopen, welke nieuwe oproepen er zijn, en welk verschil de ervaringsdeskundigen maken.
"Ik deel zoveel mogelijk om de betrokkenheid te vergroten. Uit evaluaties blijkt men dit enorm waardeert. Bovendien hoor ik terug dat vrijwilligers het fijn vinden dat alles nu goed geregeld is, en dat ze altijd bij mij terechtkunnen met vragen."
Ik deel zoveel mogelijk om vrijwilligers betrokken te houden. Dat wordt gewaardeerd.
Om de vrijwilligers zo goed mogelijk te laten functioneren in hun rol als ervaringsdeskundige, zocht Daniëlle ook contact met PGOsupport om ze een training te kunnen aanbieden. "Dit geeft onze vrijwilligers de kans zich verder te ontwikkelen. En voor ons is het natuurlijk een goede manier om ze aan ons te binden."
Op zoek naar win-win
Het afgelopen jaar werkten Daniëlle en Mirjam in een werkgroep samen aan meer zichtbaarheid en bekendheid van de pool. "We willen de 3 expertisecentra waarmee de Oogvereniging samenwerkt (Bartimeus, Visio en Robert Coppes) vooral laten zien welke rollen ervaringsdeskundigen kunnen hebben, en wat hun inzet oplevert", zegt Mirjam. "Hopelijk leidt dat ertoe dat onderzoekers intrinsiek gemotiveerd raken om ervaringsdeskundigen te blijven betrekken. Want hoe goed sommige onderzoekers de doelgroep ook kennen, al samenwerkend met elkaar kom je vrijwel altijd tot nieuwe inzichten."
Al samenwerkend kom je vrijwel altijd tot nieuwe inzichten.
"Heel vaak hoorde ik van onderzoekers dat zij zelf al een cliënt in hun expertisecentrum hadden gevonden die wilde meewerken", vult Daniëlle aan. "We hebben daarom een mooi document opgesteld met alle voordelen van deelname aan de pool. Denk aan het vergoeden van onkosten en reiskosten, de maandelijkse nieuwsbrieven en de mogelijkheid om getraind te worden. Zowel de cliënten als de onderzoekers reageerden daar erg positief op. Op deze manier hebben we onze pool met heel goede vrijwilligers kunnen uitbreiden. Echte win-win!"
- Lees meer over de inzet van ervaringsdeskundigheid en participatie in wetenschappelijk onderzoek.
Ambitieus verder…
Aan ambitie geen gebrek: de komende 4 jaar moeten ervaringsdeskundigen van de Oogvereniging input gaan leveren aan 90 procent van al het onderzoek dat binnen de genoemde expertisecentra plaatsvindt. Niet alleen door betrokken te worden bij lopend onderzoek, maar in alle fasen van de kenniscirkel. Dus ook bij het vaststellen van de kennisagenda en de opzet van onderzoeksprojecten.
Daniëlle is trots op de boost die de ervaringsdeskundigenpool het afgelopen jaar heeft gekregen. De vrijwilligers zijn betrokken en enthousiast, net als de groeiende groep onderzoekers die gebruikmaakt van de pool.
De investering in tijd en aandacht in ervaringsdeskundige vrijwilligers verdient zich zeker terug.
"Die investering in tijd en aandacht verdient zich dus zeker terug", benadrukt Daniëlle, wijzend op het sterk stijgende aantal aanvragen voor ervaringsdeskundigen uit de pool. "Hadden we bij de start in 2020 slechts 12 aanvragen, het afgelopen jaar was dat aantal al gestegen naar 75. Kortom: koester je vrijwilligers, dat levert meer op dan je denkt!"
Tips voor andere patiëntenorganisaties
Wat vindt Mirjam Zoomer als ervaringsdeskundige essentieel voor patiëntenorganisaties die met vrijwilligers werken?
- "Neem ze vooral serieus! Vraag wat ze willen en kunnen, en laat ze daarbij zelf hun grenzen aangeven. Denk dus niet bij voorbaat: het zal wel te zwaar of te vermoeiend voor ze zijn, dat bepalen ze zelf wel!
- Wees duidelijk, geef heldere kaders, en organiseer regelmatig momenten waarop vrijwilligers elkaar kunnen ontmoeten; zo kunnen zij onderling ervaringen uitwisselen, elkaar stimuleren én van elkaar leren.
- En wees attent, niet alleen door een presentje met kerst, maar ook door een mail of telefoontje tussendoor waarin je laat merken dat je waardeert wat vrijwilligers doen. Want iedereen wil toch gezien, gehoord en gewaardeerd worden?"
Lees meer: 7 tips om vrijwilligers te behouden
Magazine PGOsupport
Dit artikel is onder de titel 'Investeer in je vrijwilligers, dat verdien je terug' verschenen in Supporter #14, mei 2023. Mail voor een abonnement je adresgegevens naar facilitair@pgosupport.nl. Dan sturen wij je het tijdschrift kosteloos toe. Lees meer over Supporter.
Meer weten?
Neem contact op met
Betsie van Dort
adviseur vrijwilligersmanagement / achterbanraadpleging